Saturday, March 18, 2023

Η δική μου Κοσμολογία της Μνήμης και του Χρόνου.


Όπως αντιλαμβάνομαι εγώ την "πραγματικότητα".

Ο ουρανός είναι ολόκληρος ένα μουσείο. Ότι βλέπουμε, ότι αντιλαμβανόμαστε σε αυτόν είναι ήδη παρελθόν. Ο Ήλιος φαίνεται εκεί που ήταν πριν 8 λεπτά, το φεγγάρι πριν 1,3 δευτερόλεπτα, κάποια άλλα ουράνια σώματα εκατομμύρια χρόνια πριν.

Ακριβώς έτσι είναι παρελθόν ότι αντικρίζουμε και ότι αισθανόμαστε. Για να δούμε τον τοίχο απέναντι μας θα πρέπει οι πληροφορίες φωτός που τον περιγράφουν να ταξιδέψουν το μεσοδιάστημα μεταξύ αυτού και του αμφιβληστροειδή μας, θα πρέπει μετά να μετατραπούν σε ηλεκτρικές ωθήσεις-σήματα που μέσω του οπτικού νεύρου να ταξιδέψουν στα οπτικά κέντρα επεξεργασίας του εγκεφάλου μας, μετά η πληροφορία θα πρέπει να αποκτήσει νόημα και περιγραφή, θα πρέπει δηλαδή αυτό που έγινε αντιληπτό να εννοηθεί. Όλα αυτά τα στάδια και οι διαδικασίες θέλουν τον χρόνο τους, απειροελάχιστο κατά την κρίση μας, για την αίσθηση που έχουμε για τον χρόνο, και η αίσθηση αυτή έχει σχέση με την ταχύτητα που αντιλαμβάνεται την πραγματικότητα και αντιδρά ο βιολογικός μας υπολογιστής, ο εγκέφαλός μας. Ενδεχομένως άλλη αίσθηση έχουν για τον χρόνο ένα κολιμπρί, μία μύγα, ένα σαλιγκάρι, μια χελώνα. Το αυτό ισχύει και για όλα τα ερεθίσματα που μπορούμε να λαμβάνουμε, για ότι αντιλαμβανόμαστε, ότι αισθανόμαστε. Ακόμα και η ίδια η νόηση θέλει τον χρόνο της, και καθώς οι λέξεις μπαίνουν στην σειρά (συντάσσονται) γίνονται ήδη παρελθόν.

Για τον λόγο αυτό και κατά την γνώμη μου ζούμε σε έναν μνημονικό κόσμο (σε ένα μνημονικό matrix) όπου τα πάντα έχουν ήδη περάσει. Το παρόν, το τώρα είναι μια ψευδαίσθηση. Μπορεί ένα κλικ πριν αλλά είναι ήδη παρελθόν. Το παρόν είναι τα γεγονότα-η πραγματικότητα εν τη γεννησήν τους. Το αισθητό παρόν είναι το πολύ πρόσφατο παρελθόν που βιωματικά νομίζουμε ότι δεν χρειάζεται να ανατρέξουμε σε αυτό δια μέσου της μνήμης. Θα μπορούσαμε ενδεχομένως να υπολογίσουμε με σχετική ακρίβεια το πότε γεννήθηκε το παρόν, το τώρα, υπολογίζοντας τους ενδιάμεσους χρόνους αντίστροφα. Πόσο απέχει η ψευδαίσθηση του παρόντος από το πραγματικό παρόν;(από την δημιουργία του παρόντος) Το παρόν σχεδόν “δεν υπάρχει”, είναι απλά μια (ψευδ)αίσθηση, ένα (ελαστικό) βίωμα, αυτό που ξέρουμε ως παρόν είναι απλά η αίσθηση του παρόντος, αυτό που νομίζουμε ως παρόν. Είναι σαν να προσπαθείς να πιάσεις την στιγμή όπου το νερό ξεπηδά από τη βρύση. Η ψευδαίσθηση του δικού μας παρόντος είναι μια σύνθεση από γεγονότα με διαφορετικές χρονιές αφετηρίες. Ουσιαστικά η αίσθηση του ενιαίου χρόνου είναι ψεύτικη. Το “παρόν” μας είναι μια σούπα από χρονικές στιγμές(ροές) που τρέχουν ανεξάρτητα η μια από την άλλη, και το παρόν του κάθε ενός είναι διαφορετικό από αυτό του άλλου, καθώς “γεγονότα” από ίδιες πηγές “σκάνε” με διαφορά χρόνου στον κάθε έναν ξεχωριστά. Η αδυναμία αντίληψης της χρονικής αυτής διαφοράς “ενοποιεί” αντιληπτικά την πραγματικότητά μας.

Από τη μία υπάρχει η πραγματικότητα, από την άλλη υπάρχει το φάντασμα της πραγματικότητας (η περιγραφή της) στον Νου, πράγμα που είναι κατεξοχήν μνημονική κατάσταση.

Κατά τη γνώμη μου όλα τα συναπαρτίσματα του κόσμου ετούτου, τα στοιχειώδη σωματίδια, οι δυνάμεις κλπ είναι κατά μία έννοια μνημίδια, κομμάτια μνήμης, καθώς η πληροφορία που μας τα κάνει αντιληπτά καθώς και η διεργασία της αντίληψης τους τα καθιστά ήδη παρελθόν. Η αντίληψή μου για την πραγματικότητα μάλλον, μπορεί να διαφοροποιείται σε σχέση με την κρατούσα επιστημονική θέση. Θα θέσω απλά την άποψήβμου χωρίς να ισχυρίζομαι ότι μπορώ να την τεκμηριώσω. Απλά τι μου λέει η λογική μου και η διαίσθηση μου. 

Θεωρώ ότι όλα όσα πιο πάνω χαρακτήρισα κατά μία έννοια μνημίδια, είναι ταυτοχρόνως ροές οι οποίες είναι ομοούσιες και ταυτόσημες με τον χρόνο, και η κάθε μια δημιουργεί τον δικόν της χρόνο. Θεωρώ ότι ο χώρος είναι απλά ένας καμβάς όπου ο χρόνος (ή οι χρόνοι αν προτιμάτε) τον γεμίζει με τις ροές του. Τα πάντα είναι η κίνηση και η μεταβολή (τα πάντα ρει), τα πάντα είναι χρόνος, και ο χρόνος είναι η ουσία της πραγματικότητας.

Έχω την αίσθηση ότι ο χρόνος γεννάει τον χώρο και ότι ως διάσταση ιεραρχικά προηγείται, ότι ο χρόνος σε απειροελάχιστη υποδιαίρεσή του αποκτά κυματική υπόσταση και ρυτιδώνεται γινόμενος η αιτία του κβαντικού αφρού και του χώρου. Από πλευράς παρατήρησης είναι ένα “τοπικό” φαινόμενο, τρέχει, εξελίσσεται, εκτυλίσσεται με διαφορετικούς ρυθμούς, όπως περίπου το μέλι που τρέχει από ένα βάζο, με άλλη ταχύτητα τρέχει στο κέντρο της ροής, με άλλη περιφερειακά. Κάπως έτσι υποψιάζομαι ότι ο χρόνος κυλάει διαφορετικά σε όλα τα σημεία μιας περιστρεφόμενης σφαίρας.

Κατά τη γνώμη μου ο χρόνος σε κάθε περίπτωση είναι συνεχείς και άτμητος, ο χρόνος δεν μπορεί να έχει καρέ καθώς τα μεσοδιαστήματα στα καρέ προϋποθέτουν το τίποτα, και όπως από το τίποτα δεν μπορείς να πάρεις τίποτα έτσι και από το κάτι δεν μπορείς να πάρεις επίσης το τίποτα, από το κάτι θα πάρει πάντα κάτι.

Κατ' εμέ η δημιουργία συντελείται αενάως σε μια αδιόρατη κόψη του χρόνου, στο παρόν που γίνεται αυτοστιγμείς παρελθόν. Είναι μια πραγματικότητα όπου χτίζεται κατακρημνιζόμενη.

Ευθύμιος Βαγγέλης.